اگر یکی از کاربران گوشی های هوشمند هستید، حتما کلمه روت و روت کردن به گوشتان خورده است.

ولی واقعا روت چیست و چرا یک گوشی باید روت شود؟ آیا این کار ضروری است؟ معایب و مزایای اینکار چیست؟

با هم به تک تک سوالات پاسخ می دهیم ولی قبل از آن باید با مفهوم های زیر آشنا بشیم.

رام چیست؟

اصطلاح ROM برگرفته از واژه‌‌های Read Only Memory با ترجمه حافظه‌ فقط خواندنی است.

البته این نام و طبیعتا ترجمۀ آن ارتباط بسیار کمی با واقعیت وجودی یک ROM اندروید داشته و کاربران را به اشتباه می‌اندازد.منظور از ROM اندروید، سیستم عامل یک تلفن همراه است که بر پایه پتلفرم اندروید شرکت گوگل طراحی و ساخته شده است.

اندروید متن باز است و از این رو هر توسعه دهنده‌ای امکان ویرایش کد، کامپایل مجدد و بازنشر آن برای گستره متنوعی از ابزارها را در اختیار دارد.کاربران با نصب رام‌های مختلف می‌توانند رابط گرافیکی و شیوۀ تعامل با ابزارهایی مثل تلفن‌های همراه یا تبلت‌ها را تغییر دهند.

رام‌ها توسط جامعه کاربران اندروید توسعه داده می‌شوند. در اغلب موارد تعدادی از برنامه‌نویسان حرفه‌ای دست به دست یکدیگر داده و با تشکیل یک گروه، این کار را صرفا به خاطر علاقه خود انجام می‌دهند.به همین خاطر اکثر رام‌ها به صورت کاملا رایگان عرضه می‌شوند.این رام‌ها را کاستوم ROM می‌نامند و رام موجود روی دستگاه اندروید در هنگام خریداری را ROM اصلی می‌گویند.

روت چیست؟

روت یا Root در لغت به معنای ریشه و به همین دلیل در کاربرد اندرویدی خود، به معنای دسترسی ریشه ای و عمقی به سیستم عامل و تنظیمات اصلی آن و همچنین دسترسی کامل به فایل های سیستمی می‌باشد.

در کل آزادی عمل شما در تغییر تنظیمات دلخواه بسیار بیشتر می‌شود.

روت کردن گوشی چیست؟

با روت کردن در واقع ما اجازه ی دستیابی و دسترسی به فایلهای سیستمی را به دست می آوریم.Root در واقع User یا کاربر اصلی ادمین در لینوکس است و به دلیل اینکه اندروید هم Linux Based است، دسترسی Root یعنی دسترسی ادمین، البته در ورژن های لینوکس، یوزر روت بیشترین دسترسی را دارد.

با به دست آوردن این اجازه ما میتوانیم فایل های سیستمی و یک سری کدها، که از آنها برای کارهای مختلف در گوشی استفاده می شود را تغییر بدهیم و به نوعی شخصی سازی کنیم.همچنین یک سری نرم افزارها هستند که برای نصب آنها حتما باید گوشی ما روت شده باشد.

وقتی از منوی Setting گوشی، میخواهیم یک سری تنظیمات را تغییر دهیم، این تغییرات، تغییراتی هستند که امکان آنها از طرف شرکت سازنده ی گوشی فراهم شده است.اما با روت کردن گوشی میتوانیم تغییراتی را که خودمان می‌خواهیم اعمال کنیم.

مزایای روت گوشی

حال آن‌که با روت کردن می‌توانید هر تغییری که دلتان خواست در گوشی بدهید. روت کردن گارانتی دستگاه شما را باطل می‌کند (هر چند که می‌توانید دستگاه را مجدداً آنروت کنید) و کمی ریسک هم دربر دارد اما اگر طبق راهنماها عمل کنید هیچ‌گاه به مشکلی بر نخواهید خورد.

پس آیا روت کردن ارزش کمی ریسک را دارد؟

اپلیکیشن‌های مخصوص روت گوشی

شاید در گوگل پلی یا سایت‌های دیگر اپلیکیشن‌های اندرویدی به بعضی‌ها برخورده باشید که نیاز به روت کردن دارند. این اپلیکیشن‌ها می‌توانند امکانات بهتری نسبت به اپلیکیشن‌های معمولی فراهم کنند؛ اما گرفتن نسخه پشتیبان کامل، انجام خودکار کارها، افزایش سرعت و عمر شارژ، افزایش سرعت مموری کارت و … از جمله عملکردهای اختصاصی اپلیکیشن‌های روت هستند.

آپدیت به آخرین نسخه اندروید

گوگل حداقل هر سال اندروید را یک‌بار آپدیت می‌کند. سازندگان گوشی‌ها برای عرضه آپدیت‌ها تنبل یا بعضاً خسیس هستند و دوست دارند شما را به خرید دستگاه‌های جدیدشان وادار کنند. با روت کردن می‌توانید این تحریم را دور بزنید! وقتی گوشی خود را روت کنید و یک ریکاوری کاستوم بر روی آن نصب کنید می‌توانید رام‌های رسمی که مربوط به محدوه گوشی شما نیستند و یا رام‌های پورت شده از دستگاه‌های جدید و کاستوم رام‌های متفاوت را نصب کنید و همواره آخرین نسخه از اندروید را با امکانات جدید آن در اختیار داشته باشید.بدین ترتیب مطمئن خواهید شد که از نهایت توان سخت‌افزاری دستگاهتان استفاده می‌شود و به علت تنبلی یا خساست سازنده‌ها از آپدیت‌ها عقب نمی‌مانید.

خلاصی از دست پوسته‌های مختلف

سازندگانی مانند اچ‌تی‌سی، سامسونگ، ال‌جی، سونی و … پوسته‌های مختلفی با نام‌های متفاوت مانند HTC Sense، TouchWiz، Emotion UI و … را روی اندروید نصب کرده‌اند که نه تنها ظاهر اندروید را تغییر داده است بلکه بعضی اوقات باعث سردرگمی کاربر و کندی عملکرد دستگاه می‌شود. البته بعضی از این پوسته‌ها امکانات خوبی مانند ویجت‌ها، اپلیکیشن‌های شناور، حالت چند پنجره‌ای و فناوری‌های هوشمندی را فعال می‌کنند اما اگر علاقه‌ای به آن‌ها ندارید و یک محیط سریع و ساده خالص اندرویدی را ترجیح می‌دهید با روت‌کردن و نصب یک کاستوم رام دلخواه به محیط گوگلی خالص دست پیدا کنید.

حذف اپلیکیشن‌های اضافه

هنگامی که گوشی یا تبلت اندرویدی را روشن می‌کنید معمولاً علاوه بر اپلیکیشن‌های گوگلی مانند جیمیل، تقویم، گوگل پلاس و گوگل موزیک، شرکت سازنده اپلیکیشن‌های دیگری را نیز بر روی آن نصب کرده است که برخی مفید و برخی واقعاً مزاحم هستند و در کارایی و سرعت گوشی اختلال ایجاد کرده و حافظه را اشغال می‌کنند. این اپلیکیشن‌ها را نمی‌توانید مانند اپلیکیشن‌های دانلودی حذف کنید و باید با آن‌ها کنار بیایید.هرچند از اندروید 4.1 به بعد امکان غیرفعال کردن اپلیکیشن‌ها با دکمه Disable وجود دارد اما باز هم حافظه اشغال شده با این روش باز نمی‌گردد.

پس از روت کردن دستگاه می‌توانید با کمک اپلیکیشن‌های مختلفی مانند Titanium Backup این کار را به راحتی انجام دهید.

البته حواستان باشد اپلیکیشن‌های ضروری سیستمی را به اشتباه حذف نکنید.

افزایش سرعت گوشی اندرویدی و عمر شارژ باتری

سازنده‌ها با خریداری و قراردادن انواع مختلف چیپست‌ها و پردازنده‌های اندرویدی سرعت خاصی را که مدنظرشان است برای پردازنده تعیین می‌کنند تا مصرف شارژ و هم سرعت و کارایی دستگاه بهینه باشد. بعضی اوقات نیاز می‌شود این سرعت را خودتان کمی افزایش دهید چرا که دستگاه بعضی اوقات کند شده و همچنین توانایی پردازنده دستگاهتان بیش از سرعتی است که سازنده برایش در نظر گرفته است.

با اپلیکیشن‌هایی مانند Set CPU پس از روت کردن می‌توانید به اصطلاح گوشی را اورکلاک کنید. البته این‌کار دو عیب دارد که اولی مصرف بیشتر شارژ گوشی و دومی احتمال ضربه زدن به سخت‌افزار در صورت افزایش بی‌رویه سرعت کلاک CPU یا GPU است. در مقابل اگر از عمر شارژ گوشی راضی نیستید می‌توانید با اپلیکیشن‌های مشابه پردازنده را آندرکلاک و آندرولت کنید تا عمر شارژ بیشتر شود؛ البته ممکن است در رابط کاربری و اپلیکیشن‌ها کمی کندی دیده شود.

شخصی‌سازی بی نهایت

اندروید به خودی خود دارای امکانات شخصی‌سازی زیادی است اما اگر قصد تغییرات بیشتری را دارید باید گوشی خود را روت کنید. به طور مثال نواری که در پایین صفحه در گوشی‌های بدون دکمه سخت‌افزاری قرار دارد را با روت کردن می‌توانید تغییر اندازه دهید. با GMD Gesture Contorl با سوایپ‌ها و جسچرها در محیط گردش کنید، در حالت‌های مختلف افقی و عمودی به کمک Keyboard Manager کیبردهای متفاوتی را فعال کنید، در نوتیفیکیشن تصویر یا ویجت خاصی قرار دهید و خلاصه با روت کردن محدودیتی نخواهید داشت.

برخورداری از امکانات نامحدود

روت کردن همچنین امکانات بیشتری از حالت معمولی در اختیارتان می‌گذارد. با این اپلیکیشن می‌توانید دسته‌بازی پلی‌استیشن خود را به گوشی یا تبلت وصل کنید و از بازی‌ها لذت ببرید و می‌توانید تصمیم بگیرید در زمان‌های دلخواه چه کسانی بتوانند با شما تماس بگیرند و چه کسانی نتوانند.

می‌توانید با اپلیکیشن‌های Market Enabler گوگل پلی را در ایران فعال کنید.

با WiFi Protector از اتصال به وای‌فای‌های عمومی و حملات DOS و ARP هراسی نداشته باشید و حتی می‌توانید اپلیکیشن دوربین جدید اندروید 4.2 را با Photosphere روی گوشی خود نصب کنید.

کاستوم رام‌ها

بعضی کاستوم رام‌ها بر اساس رام‌های رسمی گوشی یا تبلت شما تهیه یا اصطلاحا کوک شده‌اند. این کاستوم رام‌ها همان امکانات و محیط کاربری را دارند اما بهینه‌سازی‌های انجام شده روی آن‌ها عملکرد دستگاه را بهتر کرده است. اما بعضی کاستوم رام‌ها مانند Cyanogen MoD، AOKP و Paranoid Android که بر اساس اندروید خالص کوک می‌شوند.

امکاناتی مانند کنترل‌های Pie، تغییرات در صفحه قفل و نوتیفکیشن‌ها، تم‌های مختلف، نوتیفکیشن شناور Halo، تغییر در نوار ابزار و دکمه‌ها و بسیاری تغییرات و امکانات ریزی را دارند که آن‌ها را حتی از اندروید خالص در دستگاه‌های نکسوسی برتر می‌کند.

معایب روت گوشی

خاموش شدن ناگهانی دستگاه هنگام روت کردن

باطل شدن گارانتی دستگاه

آسیب‌پذیری بیشتر در برابر بدافزارها

افزایش خطاهای کاربر و حذف فایل‌های سیستمی

چرا شرکت های ساخت برند گوشی به طور پیش فرض گوشی روت شده را در دستان ما قرار نمی دهند؟

مهمترین دلیل در قدم اول این است که این شرکت ها سیاست جالبی را برای گوشی های تولیدی خود دارند که برای هر گوشی نقص ها و معایبی قرار می دهند که شما نیاز به خرید یک برند یا یک مدل بالاتر احساس کنید و به زودی گوشی خود را تعویض نمایید. از این معایب می توان به برخورداری از حافظه داخلی کم، مصرف ببشتر باتری و… نام برد که تمام این موارد با روت قابل بهبود هستند.

دلیل دوم این است که با روت قابلیت کرک تمام نرم افزارها و بازی ها مهیا می شود.به همین دلیل شرکت های ساخت گوشی با برندهای مختلف برای حمایت از برنامه نویسان از در دسترس قرار دادن گوشی ها به صورت روت شده در خدمت کاربران جلوگیری می کنند.

همچنین دلیل دیگر اینکه با روت شما قادر به نصب ریکاوری و کاستوم رام هستید و می توان رام های اندروید بالاتر را تجربه نمایید.

چگونه گوشی خود را روت کنیم؟

برای روت کردن روشهای متفاوتی وجود دارد و همینطور برای هر گوشی راه های مختلفی هست. برنامه هایی مثل:

king root

SoftkeyZ

Framaroot

kingo android Root

هستند که توجه کنید از هر سایتی که میخواید این برنامه را تهیه کنید، باید قبل از دانلود و نصب این برنامه ها حتما چک کنید که مدل گوشی تان در لیست پشتیبانی این برنامه ها برای روت وجود داشته باشد.

پس اول چک میکنیم که این برنامه برای روت گوشی ما مناسب باشد.من اینجا شما رو با برنامه ی Framaroot آشنا میکنم.

بعد از نصب برنامه آن را اجرا کنید، با انتخاب گزینه ی Install Superuser روی یکی از گزینه های Install Superuser و Install SuperSU کلیک کنید.

وقتی مراحل انجام شود پنجره ای را نشان می دهد که موفقیت آمیز بودن فرآیند روت را نشان میدهد و گوشی را ری استارت میکنیم و تمام، گوشی روت شده است.

البته این برنامه قابلیت Unroot (بازگشت از حالت روت) را نیز دارد.

باید در نظر بگیریم که با هر برنامه ای که میخواهیم گوشی را روت کنیم اگر مراحل را درست انجام ندهیم، عملیات ناقص است و گوشی عملا به یک شی بی استفاده تبدیل میشود.

چگونه بفهمیم که گوشی ما روت شده است؟

برای شروع، برنامه Root Checker را دانلود و روی گوشی نصب کنید.

برای دانلود برنامه Root Checker از فروشگاه گوگل، اینجا را کلیک کنید.

برای دانلود برنامه Root Checker میتوانید از طریق دیگری نیز اقدام کنید بدین صورت که

میتوانید برنامه Play Store را روی گوشی خود باز کنید و عبارت Root Checker را جستجو کنید.

پس از اینکه Root Checker را دانلود کردید، آن را روی گوشی نصب کنید و اجرا کنید.

احتمالا در صفحه‌ی اول، پیغامی برای شما نمایش داده شود و دسترسی‌هایی را از شما سوال کند.

در این حالت پیغام را تایید کنید تا دسترسی‌های خواسته شده به این برنامه داده شود.

سپس وقتی وارد صفحه اصلی این برنامه شدید، گزینه Verify Root را انتخاب کنید.

با زدن این گزینه ابتدا لازم است کمی صبر کنید و سپس با یکی از این دو پیغام مواجه خواهید شد.

• Congratulations, you have root access on your phone! که به این معنی است که دستگاه شما روت شده است.
• Your device has no root permissions or you device is not properly rooted. که به این معنی است که دستگاه شما روت نشده و دسترسی‌های روت را ندارد.

چگونه دستگاه را از حالت روت خارج کنیم ؟ (Unroot)

اگر به هر دلیلی به فکر حذف روت گوشی یا تبلت خود افتاده‌اید، در ادامه به چند روش مختلف برای انجام این کار می‌پردازیم.

آنروت کردن گوشی با استفاده از SuperSU

بسیاری از کاربرانی که به روت اندروید علاقه زیادی دارند، بعد از انجام این کار به استفاده از اپلیکیشن محبوب SuperSU روی می‌آورند.

یکی از قابلیت‌های جذاب این اپلیکیشن، امکان آنروت کردن گجت است.برای انجام این کار، کافی است این اپلیکیشن را باز کنید و روانه‌ی تب تنظیمات شوید. در این قسمت گزینه‌ی Full Unroot را انتخاب کنید و بعد از انجام کارهای موردنظر، صبر کنید تا فرایند آنروت به اتمام برسد.

بعد از اینکه این فرایند به پایان رسید، گوشی را ری استارت کنید تا همه‌چیز به حالت اولیه برگردد.

حذف روت گوشی با استفاده از دیگر اپلیکیشن‌ها

اگر از اپلیکیشن SuperSU دل خوشی ندارید و در ضمن می‌خواهید هرچه زودتر از روت گوشی خود خلاص شوید، می‌توانید از انواع و اقسام اپلیکیشن‌های مربوط به این موضوع استفاده کنید.

البته باید بگوییم که این اپلیکیشن‌ها با هر نوع گوشی هوشمندی سازگار نیستند و به همین خاطر برای استفاده از آن‌ها باید به آزمون‌ و خطا روی بیاورید.

یکی از این اپلیکیشن‌های پرطرفدار، Universal Unroot است.متأسفانه این اپلیکیشن در تعداد زیادی از گوشی‌های سامسونگ جوابگو نیست.

هرچند در مورد گوشی‌های ال‌جی این اپلیکیشن از پس آنروت کردن برمی‌آید، اما کمی بعد این گوشی‌ها دوباره به حالت روت برمی‌گردند.

از آنجایی که برای استفاده از این اپلیکیشن باید مبلغ ۰.۹۹ دلار بپردازید، استفاده از آن با کمی ریسک همراه است.

آنروت کردن گوشی با استفاده از فایل منیجر

شاید پیش خود فکر کنید که گوشی روت شده تفاوت خیلی زیادی با گوشی معمولی دارد.

اما باید بگوییم که در گوشی روت شده تعدادی فایل وجود دارد که با پاک کردن آن‌ها، گوشی آنروت می‌شود.

برای انجام این کار، به فایل منیجیری نیاز دارید که از دسترسی روت بهره ببرد.

از بین این اپلیکیشن‌ها می‌توانیم ES File Explorer را توصیه کنیم و از طریق تنظیمات می‌توانید دسترسی روت این اپلیکیشن را فعال کنید.

۱. به درایو اصلی گوشی خود بروید و به دنبال system بگردید. آن را انتخاب کنید و سپس بر bin ضربه بزنید. از این قسمت،busybox و su را پاک کنید. اگر این موارد در این قسمت وجود خارجی نداشتند، به گام بعدی مراجعه کنید.
۲. به پوشه system برگردید و این بار xbin را انتخاب کنید. اگر فایل‌های موردنظر در این قسمت قرار داشتند، هردوی busybox و su را پاک کنید.
۳. دوباره به پوشه system برگردید و app را انتخاب کنید.
۴. Superuser.apk را پاک کنید.
۵. گجت را ریستارت کنید تا همه‌چیز به حالت اول خود برگردد.

۴- حذف روت گوشی از طریق نصب به‌روزرسانی اندروید

گوشی‌های روت شده به‌طور خودکار نمی‌توانند به‌روزرسانی‌های اندروید را دریافت کنند و انجام این کار تنها از راه دستی ممکن است.

در اینجا نمی‌خواهیم این موضوع را خیلی باز کنیم، اما به‌طور خلاصه باید بگوییم که دریافت به‌روزرسانی‌های اندروید، منجر به حذف روت گوشی می‌شود. به همین خاطر اگر از اندروید خالص استفاده می‌کنید، با نصب یکی از این به‌روزرسانی‌ها می‌توانید گوشی خود را آنروت کنید. البته مشکل چنین روشی این است که برای انجام آن، باید منتظر ارائه‌ی به‌روزرسانی بمانید. در ضمن فراموش نکنید که قبل از انجام این کار، اپلیکیشن SuperSU و دیگر اپلیکیشن‌های مربوط به روت اندروید را پاک کنید.

آنروت کردن گوشی از طریق نصب رام اصلی

یکی از بهترین راه‌ها برای آنروت کردن گوشی، نصب رام اصلی آن است. در چنین روشی اما و اگر وجود ندارد و برای همه‌ی گجت‌ها جواب می‌دهد.

از آنجایی نحوه‌ی نصب رام اصلی گجت‌ها با یکدیگر فرق می‌کند، در اینجا نمی‌توانیم به‌طور کامل در مورد آن توضیح  بدهیم. اما به‌صورت کلی بهتر است که نحوه‌ی نصب رام اصلی برای گوشی خود را در اینترنت جستجو کنید.

برای این کار ابتدا باید فایل‌های رام اصلی گجت خود را دانلود کنید و سپس از طریق استفاده از USB Debugging و احتمالا نسخه‌ی دسکتاپ نرم‌افزار مربوط به این کار، می‌توانید این کار را انجام دهید.

منابع : https://blog.android30t.com/android-mobile-root/- https://icdl.tosinso.com/fa/articles/6074/%D8%B1%D9%88%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%DA%AF%D9%88%D8%B4%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF%D8%9F -https://farnet.io/1392/05/37763/what-is-root-and-why-should-we-root-our-android-devices/ – https://kookmobile.com/%D8%B1%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D9%88%D8%B4%D9%8A-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%9F/- https://www.yjc.ir/fa/news/4584515/%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D9%83%D8%B1%D8%AF%D9%86-%DA%86%D9%87-%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%8A-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D9%84-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%85%D9%8A-%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF- https://icdl.tosinso.com/fa/articles/6074/%D8%B1%D9%88%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%DA%AF%D9%88%D8%B4%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF%D8%9F – http://chejoori.in/4925/%DA%86%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%81%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%85-%DA%AF%D9%88%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%DB%8C/-https://www.digikala.com/mag/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%A2%D9%86%D8%B1%D9%88%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%DA%AF%D9%88%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D8%B1%D9%88%D8%AA/